Schuilen in de klankbuik
Muziek bepaalt het leven van Ewa Maria Wagner. Aflevering 1: het warme bad van Sibelius’ derde symfonie.
Het podium lijkt wel een droom. De afstanden tussen de lessenaars zijn zo ruim dat ik de neiging heb om slalommend te lopen. Maar ik ben hier op mijn werk, in mijn linkerhand de altviool, in mijn rechter de strijkstok, dus ik ga netjes zitten. Onze directeur doet zijn best om een feestelijke toespraak te houden. 75 jaar bestaan is niet niets. Maar hoe ik me ook inspan, ik luister niet. Uit verveling begin ik de meters tussen hem en mijn plek te tellen. Vijftien? Zestien? Ik kom er niet uit.
Gelach, applaus, eindelijk mogen we repeteren. Maar iedereen is nog met licht en afstand bezig. Ik verschuif mijn stoel en vlij mijn handen om mijn instrument. De handen van de dirigent gaan omhoog en we maken waar het jubileum om draait: muziek!
Ik spring in het warme bad van Sibelius’ derde symfonie. Maar het bad is koud. We zijn allemaal solisten geworden, mijn groep versnippert in de ruimte en de akoestiek is ineens een vijand. Ik kijk op en zie verbazing en ongeloof in de ogen van mijn vakgenoten, maar mij doet dit deugd. Hier kan ik iets mee.
Mijn innerlijk gemopper smelt tout de suite, de harmonieën van de onbekende symfonie, hoe sober ook, spreken mijn zinnen aan.
Het teveel aan wereldnieuws laat ik achter me. Ik schuil in de klankbuik op zoek naar een gezamenlijke vrijplaats waar muziek ons dagelijkse bestaan garandeert. De akkoorden toveren iets van het Noorderlicht ‘tehoorschijn’, het is nog teder, ongrijpbaar. Mijn vingers tikkelen op de snaren de fijne Sibelius-loopjes die tot één geheel zwellen en schitteren.
Omzwachteld door de muziek dagdroom ik, de zwarte noten op het witte papier veranderen in zwart-witfoto’s. Het jaar 1945, het geboortejaar van het orkest, mengt zich met 2020, de symfonie overbrugt tijd en mensen. Sibelius’ muziek husselt oude orkestkiekjes in mijn hoofd. Herken ik nog iemand? Hoe oud zullen de jongste musici van toen nu zijn? Onwillekeurig denk ik aan ‘onze’ Bernard Haitink. Heeft hij deze symfonie hier uitgevoerd? Misschien waren ze op tournee in Finland! Een foto van hem in een vliegtuig schuift voor mijn geestesoog. De in de compositie gestolde tijd wordt vanzelf een feest. Ik dein met mijn collega’s mee en kom weer aan in het nu.
